اخیرا سفر به کشورهای همسایه خصوصا جمهوری آذربایجان به واسطه نزدیکی و همزبانی بسیاری از هموطنان عزیزمان همواره مورد توجه قرار گرفته است. علیرغم جذابیت های به وجود آمده در این کشور طی سالهای اخیر ، مشکلات و موانعی را نیز به تبع خود به دنبال خواهد داشت. در اینجا سعی می شود با بیان برخی موضوعات، قوانین و مقررات جمهوری آذربایجان ، سفر به این کشور را آسان کرد. متقاضیان سفر به جمهوری آذربایجان می توانند با مراجعه به آدرس اینترنتی سامانه آسان ویزا و بدون نیاز به مراجعه به سفارتخانه ها و کنسولگری های این کشور نسبت به اخذ روادید مورد نظر اقدام نمایند. متقاضیان اخذ روادید الکترونیکی می بایست ضمن ورود به سامانه از طریق آدرس اینترنتی evisa.gov.az نسبت به تکمیل فرم روادید و بارگزاری صفحه اول گذرنامه خود و پرداخت هزینه روادید (20 دلار آمریکا ) به صورت آنلاین اقدام نمایند. سامانه مذکور پس از بررسی و گذشت سه روز کاری مجوز لازم را صادر و مراتب را از طریق آدرس ایمیل به اطلاع متقاضی می رساند. متقاضی پس از چاپ و همراه داشتن مجوز روادید خود، اقدام به سفر می نماید. روادیدی که از طریق این سامانه صادر می گردد حداکثر 30 روزه بوده و قابل تمدید نمی باشد. لازم به ذکر است از تاریخ 8 شهریور 1396 اتباع خارجی که قصد سفر فوری به جمهوری آذربایجان را دارند می توانند ظرف 3 ساعت اقدام به اخذ روادید از طریق سامانه آسان ویزا نمایند. متقاضیان این نوع روادید علاوه بر 20 دلار هزینه روادید الکترونیکی بایستی 30 دلار بابت حق الزحمه به صورت آنلاین پرداخت کنند. متقاضیانی که درخواست روادید بیش از 30 روز را دارند می بایستی به نمایندگی های سیاسی و کنسولی آذربایجان در محل اقامت خود مراجعه نمایند. ـ کلیه مسافرینی که قصد اقامت بیش از 15 روز در جمهوری آذربایجان دارند، لازم است قبل از روز پانزدهم از تاریخ ورود خود به سرویس دولتی مهاجرت و یا مراکز آسان خدمت جمهوری آذربایجان مراجعه و نسبت به ثبت مشخصات و نشانی خود و تکمیل فرم مربوطه اقدام و رسید پرداختی را تا زمان خروج از آذربایجان نزد خود نگهدارند. بی دقتی و عدم ثبت اقامت ظرف 15 روز از تاریخ ورود، مشمول جریمه به مبلغ 350 الی 400 منات می گردد. در صورت عدم پرداخت جریمه ، به مدت 5 سال از ورود به خاک جمهوری آذربایجان منع می‌شوند. نکته: در حال حاضر دولت آذربایجان به دلیل شیوع بیماری کرونا برای اتباع خارجی مجوز ورود از مرزهای زمینی خود صادر نمی کند، از این رو تردد تجار و فعالان اقتصادی به آذربایجان منوط به صدور مجوز از سوی ستاد مبارزه با کرونا مستقر در نخست وزیری آذربایجان می باشد که به سختی صورت می گیرد. اما کلیه اتباع ایرانی و خارجی می توانند از طریق هوایی به آذربایجان سفر کرده و در صورت نیاز به روادید ورود آن را در فرودگاه دریافت نمایند. هزینه روادید فرودگاهی 25 دلار است. ـ قبل از آغاز فعالیت های اقتصادی و یا سرمایه گذاری در محل، مشاوره های لازم را از مراکز معتبر از جمله بخش های اقتصادی و بازرگانی کشورمان مستقر در ساختمان های شماره 1 و شماره 2 سفارت جمهوری اسلامی ایران در باکو کسب نمایند.

توصیه می شود به منظور بروز هر گونه مشکلات ترددی در فرودگاه، سطح شهر و سایر اماکن سرپوشیده نظیر مراکز خرید و تفریحی ، کارت واکسیناسیون رسمی کشورمان به زبان انگلیسی همراه مسافران باشد. - بر اساس اعلام رسمی وزارت امور خارجه جمهوری آذربایجان، اتباع ایران که قصد خروج زمینی از جمهوری آذربایجان دارند نیاز به اخذ مجوز ندارند. کلیه اتباع ایران می توانند از طریق هوایی به جمهوری آذربایجان سفر نمایند. ولی در صورتی که قصد مراجعت زمینی به جمهوری آذربایجان داشته را باشند بایستی نسبت به اخذ مجوز ورود به این کشور اقدام نمایند. - وبسایت ها در خصوص مقررات و اطلاعات مربوط به کرونا بشرح ذیل می باشد: https://nk.gov.az//az و https://www.azal.az/en/

جمهوری آذربایجان به دلیل خطر انفجار مین در مناطق تازه آزاد شده قره باغ و مناطق اطراف آن ورود افراد به آن مناطق را ممنوع و جاده ها به سوی این مناطق را برای مردم عادی و بازدیدکنندگان مسدود نموده است. - تجار ایرانی از برقراری ارتباط با افراد ناشناس خودداری کنند. خطر کلاهبرداری در این گونه ارتباطات وجود دارد. - چنانچه به هر دلیل توسط پلیس محل بازداشت شدید، بلافاصله از مامورین بخواهید به استناد ماده 36 کنوانسیون وین ناظر بر امور کنسولی، مراتب را سریعا به بخش کنسولی سفارت جمهوری اسلامی ایران در باکو اطلاع دهند و نسبت به انتخاب وکیل اقدام نمایید. - برقراری تماس تلفنی با پلیس در همه شهرها با شماره 102 امکان پذیر می باشد. - برقراری هر گونه ارتباط نامشروع و خارج از قانون ، جرم تلقی می شود و حداقل 2 سال زندان دارد (هرگونه ایجاد مزاحمت آقایان برای خانم ها و شکایت طرف مقابل ، جرم تلقی می شود.) ضمنا از امضاء سند و سپردن هر گونه تعهد در مراکز پلیس بدون اطلاع و اشراف کامل آن خودداری نمایند.‏ از رفتن بدون هماهنگی به مناطق آزاد شده قره باغ از جمله آغدام ، فضولی، کلبجر، لاچین، قوبادلی، زنگیلان، جبرائیل و شوشا به دلیل عدم پاک سازی کامل میادین مین گذاری شده و مواد انفجاری اجتناب کنند. - در صورت بروز مشکلاتی از قبیل فقدان گذرنامه ، سرقت مدارک و اموال و دستگیری از سوی پلیس ضروری است قبل از هر کار ، موضوع را به اطلاع پلیس محل رسانده و گزارش پلیس در این رابطه را دریافت نمایید. متعاقبا به همراه گزارش پلیس و اسناد هویتی ایرانی، به بخش کنسولی سفارت مراجعه شود.

طبق قانون جدید راهنمایی و رانندگی جمهوری آذربایجان، اتباع خارجی و افراد بدون تابعیت که بطور موقت در جمهوری آذربایجان اقامت دارند از حق رانندگی وسایل نقلیه بر اساس گواهینامه رانندگی صادر شده از سوی مرجع ذیصلاح کشور خارجی که مدت اعتبار آن تمام نشده باشد و آن سند توسط سفارت تبعه مورد نظر ترجمه و تایید شده باشد ، در اراضی جمهوری آذربایجان برخوردار هستند. اتباع خارجی و افراد بدون تابعیت در صورت دریافت پروانه اقامت موقت و یا دائمی، می بایستی گواهینامه رانندگی را طی یک ماه و پس از دریافت پروانه اقامت تعویض نماید. گواهینامه رانندگی صادر شده از سوی مرجع ذیصلاح کشور خارجی به همراه کارت رانندگی جدید به متقاضی بازگردانده می شود. تعویض گواهینامه رانندگی بدون امتحان ظرف 30 دقیقه توسط مراجع مربوطه جمهوری آذربایجان انجام می گیرد. مدارک مورد نیاز برای تعویض گواهینامه رانندگی: سند هویتی، گواهینامه رانندگی و فیش واریزی هزینه. - طبق مقررات جاری دولت آذربایجان، مسافرانی که قصد دارند با خودرو شخصی به این کشور سفر کنند، باید حسب نوع و مدل خودرو نزدیک به 30 تا 40 منات (واحد پول آذربایجان) حق بیمه پرداخت کنند.

تعدادی از اتباع جمهوری آذربایجان که عمدتاً ساکنان مناطق شمال این کشور بودند در جنگ سوریه به گروه‌های تروریستی وهابی و تکفیری پیوسته و در صف آنها جنگیده‌اند. دولت جمهوری آذربایجان پس از بازگشت به کشور آنها را محاکمه و به حبس های طولانی مدت محکوم کرده است. در شرایط کنونی بحث تهدید های تروریستی در این کشور ، موضوعیتی ندارد.

مقررات واردات: واردات رایگان توسط افراد 16 سال به بالا: - 600 نخ سیگار ؛ - مقدار معقول عطریات برای استفاده شخصی ؛ - کالای همراه فقط برای استفاده شخصی تا سقف 1500 دلار آمریکا - ( برای افراد کمتر از 16 سال حداکثر تا سقف 500 دلار آمریکا ) ؛ - لوازم شخصی ( باید در بدو ورود اعلام شود): 20 گرم طلا یا الماس 0.5 قیراط که در کالاهای جواهرات ، سایر فلزات گرانبها و جواهرات ثابت شده است: حداکثر تا 1500 دلار آمریکا .- ؛ - حداکثر 10 کیلوگرم غذا و 125 گرم خاویار. ممنوعیتهای ورود کالا به همراه مسافران خارجی: داروهای غیر قانونی، عکس ها و مطالب چاپ شده علیه آذربایجان ، حیوانات زنده (مشروط به مجوز ویژه) ، اسلحه و مهمات نظامی ، مواد مخدر (تریاک ، حشیش و غیره) ، میوه و سبزیجات. درختان با ارزش (گردو ، شاه بلوط ، آهک ، بلوط ، پسته ، درخت آهن) ، مطالبی که روحیه پایین ، خشونت و تروریسم را تبلیغ می کنند ، پول و کالای تقلبی، مطالب پورنوگرافی؛ مواردی که می باید در رابطه با آنها اظهارنامه گمرکی هنگام خروج ارائه شود: خروج اسلحه ، مهمات ، فلزات گرانبها (طلا ، نقره و غیره) و اشیاء ساخته شده از آنها (همچنین اگر دارای سنگهای قیمتی و/یا مروارید واقعی باشند) ، آثار باستانی و هنری (مشروط به شغل ویژه و یا دارا بودن مجوز خاص از وزارت فرهنگ) و خز از آذربایجان ممنوع می باشد مگر اینکه در اینگونه موارد، مراتب به هنگام ورود اظهار شده باشد. در رابطه با گروه پروازی نیز مقررات مشابه برای مسافران اعمال می شود. مقررات ورود حیوانات خانگی به آذربایجان: گربه ها ، سگها و پرندگان ( به استثنای کبوترها ) باید دارای گواهی سلامت دامپزشک با مهر و موم هیئت مدیره بهداشت محلی باشند و بیش از ده روز قبل از ورود صادر نشوند. ورود کبوترها ممنوع است. حیوانات خانگی ممکن است به عنوان چمدان بررسی شده مسافر ، در کابین یا به عنوان محموله وارد شوند ولی به طور کلی ورود حیوانات خانگی به هتل ها ممنوع است. مقررات ترخیص بار: چمدان در اولین فرودگاه ورودی آذربایجان ترخیص می شود. اما بار مسافران ترانزیت با مقصد خارج از CIS از این قاعده مستثنی است. مقررات واردات ارز: 1. مقیمین: الف- واحد پول محلی منات- AZN: مجاز است در صورتی که هنگام خروج از کشور مبلغ در اظهارنامه گمرکی اعلام شده باشد. ب - ارزهای خارجی: تا 10000 دلار آمریکا- یا معادل آن. مبالغ بیشتر باید اظهار شود. 2 . غیر مقیمین: ارزهای خارجی: تا 10000 دلار آمریکا- یا معادل آن. مبالغ بیشتر باید اظهار شود. مقررات خروج ارز: الف - حداکثر 10000 دلار آمریکا- (یا معادل آن) اما مبالغ بالاتر از 1000 دلار آمریکا مشمول پرداخت مالیات ب - حداکثر تا میزان وارد شده و اظهار شده که در این رابطه باید تائیدیه واردات ارز هنگام خروج ارائه شود در غیر این صورت حداکثر 1000 دلار آمریکا قابلیت خروج به همراه مسافر را خواهد داشت. ملاحظات: بر اساس قوانین جمهوری آذربایجان، ورود و همراه داشتن کلیه داروهایی که حاوی مقادیری از مواد مخدر و یا روانگردان مانند متادون و متامفتامین باشد به این کشور ممنوع بوده و حتی با وجود نسخه پزشک محکومیت حبس بلند مدت را به دنبال دارد. گردشگران و مسافران راهی جمهوری آذربایجان که از مواد ترکیبی داروها اطلاعی ندارند، از آوردن هر گونه دارو به این کشور خودداری کنند. متوکستامین، استیل فنتانیل، فنازپام، استامینوفن کدئین، کلردیازپوکساید، دیفنوکسیلات، کلونازپام، کلداکس، بنیکال، سودوافدرین، کلداستاپ، تی‌دول و رای‌دول ۱۰۰، افدرین، سوپراکلد، آمی تریپتیلین، ترامادول، دیازپام و اگزازپام، داروهای ممنوعه برای ورود به جمهوری آذربایجان اعلام شده‌اند. ـ مسافران از ورود و همراه داشتن اشیای مشکوک و از قبول هر گونه بسته های سفارشی نظیر ساک، کیف و محموله از افراد ناشناس خودداری نمایند. ـ مصنوعات دستی نظیر فرش و سماور که قبل از سال 1968 تولید شده باشد جزو اشیای عتیقه به حساب می آید و خروج آنها از جمهوری آذربایجان ممنوع می باشد. ـ درج وجه نقد همراه مسافر به هنگام ورود به جمهوری آذربایجان در اظهارنامه گمرکی ضروری است مسافران از ورود و همراه داشتن ارز بیش از 10 هزار دلار خودداری نمایند. در غیر این صورت، پول نقد مصادره و حداقل 4 سال حبس دارد. جمهوری آذربایجان در سال 2018 فهرست جامعی از کالاها و تعرفه های گمرکی در نظر گرفته شده برای واردات و صادرات آنها را تنظیم و تصویب کرد. به طوری که بر اساس این مقررات عوارض صفر درصد، 5٪ و 15٪ برای واردات کالاهای مختلف در نظر گرفته شدند. بر اساس قانون تعرفه های گمرکی مصوب ژانویه 2016 ، برای کارآفرینان وارد کننده تجهیزات سرمایه ای، به مدت 7 سال معافیت مالیاتی در نظر گرفته می شود. از طرفی ترخیص کالا از گمرک نیز به طور ساده و آسان از طریق سامانه اعلامیه الکترونیکی انجام خواهد شد. خاطر نشان می سازد اگرچه جمهوری آذربایجان در چند سال گذشته اقدامات موثری را برای بهبود سیستم نظارتی خود به عمل آورده است، اما با این وجود هنوز فرآیندهای غیر شفاف ایجاد کننده فساد در برخی از مناطق این کشور به چشم می خورد.

- مسافرانی که وارد جمهوری آذربایجان می شوند از عکسبرداری و فیلمبرداری از مراکز مهم دولتی، اماکن نظامی، مترو و سفارتخانه ها در جمهوری آذربایجان خودداری نمایند. - استفاده مشروبات الکلی در ملا عام و فروش دخانیات به افراد زیر 18 سال ممنوع می باشد. - مسافران و گردشگران خارجی از پرداختن به موضوع اختلافات بین آذربایجان و ارمنستان و دیگر همسایگان و مسائل سیاسی داخلی این کشور اجتناب نمایند.

-جهت ورود به کشور آذربایجان داشتن گذرنامه با حداق 6 ماه اعتبار و روادید معتبر ضروری می‌باشد. - عابران غیر مجاز حداقل یک سال و حداکثر سه سال محکوم به حبس می شوند.

با توجه به وجود بیماری های مسری نظیر هپاتیت B و ایدز و کرونا ، لازم است ضمن رعایت نکات بهداشتی، از هرگونه ارتباطات غیر مطمئن پرهیز گردد. سطح بهداشت و درمان در جمهوری آذربایجان در خصوص همه بیماری‌ها به ویژه بیماری‌های خاص مطلوب نبوده و اگر دارای بیماری زمینه ای هستید با مشورت پزشک خود به آذربایجان سفر نمایید. برقراری تماس تلفنی با اورژانس با شماره 103 امکان پذیر می باشد. همچنین علاوه بر شماره مذکور میتوان در رابطه با بیماری کرونا با شماره های 113 و 1542 نیز در داخل آذربایجان تماس برقرار کرد.

ظرف بیست سال اخیر گزارشی مبنی بر وقوع بلایای طبیعی از قبیل زلزله و .. گزارش نشده است. شهر باکو و شبه جزیره آبشرون در تمامی فصول سال در معرض بادهای موسمی می باشد.

پول رسمی آذربایجان منات است و به شکل AZN نمایش داده می شود. در آذربایجان صرافی به آن معنا که در ایران وجود دارد، وجود نداشته و فقط بانکها و اداره پست این کشور در زمینه تبدیل ارزهای خارجی فعالیت می کنند. از این رو تبدیل ریال به منات در این کشور بسیار دشوار خواهد بود و بهتر است که مسافران ایرانی به هنگام سفر به آذربایجان به میزان مورد نیاز با خود یکی از سه ارز منات ، دلار و یا یورو به همراه داشته باشند. ضمنا توصیه می‌شود بازرگانان و صادر کنندگان ایرانی برای رفع موانع نقل و انتقالات مالی میان خود با طرفهای آذربایجانی، حتما نسبت به افتتاح حساب ارزی در یکی از شعب بانک ملی ایران در داخل کشور اقدام نمایند تا بعد از آن بتوانند تا حد ممکن نیازهای خود را از طریق بانک ملی ایران شعبه باکو برطرف نمایند. علاوه بر آن بهتر است که شرکتهای ایرانی چنانچه مواد اولیه یا محصولاتی را از کشور ثالث برای آذربایجان وارد می‌کنند، در هنگام عقد قرارداد با طرف آذربایجانی به گونه ای توافق نمایند که مبالغ مربوط به واردات آن محصولات توسط شرکت آذربایجانی تسویه شود.

تعداد 8 دانشگاه جمهوری آذربایجان در فهرست دانشگاههای مورد تایید وزارت علوم قرار دارد که مدارک تحصیلی آن دانشگاهها در گروه ج (متوسط) قرار دارد. هیچیک از دانشگاه های علوم پزشکی آذربایجان مورد تایید وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی ایران نمی‌باشد.

با توجه به پاندمی کرونا و محدودیت های موجود ، تردد زمینی هموطنانمان به سختی صورت می پذیرد بنابر این به اتباع ایرانی توصیه می شود طوری برنامه ریزی نمایند که به صورت زمینی از آذربایجان خارج شده و از طریق مرزهای هوایی وارد خاک آذربایجان شوند. - مطلب دیگر عدم افتتاح حساب بانکی از سوی بانک های آذری برای اتباع ایرانی است ، در این راستا از ماههای گذشته به تناوب بانک های آذری یکی پس از دیگری حساب های بانکی اتباع ایرانی را به بهانه وجود تحریم های بانکی مسدود ساخته اند. - استفاده ، حمل ، نگهداری و قاچاق مواد مخدر از مهمترین موضوعاتی است که اتباع ایرانی به واسطه افتادن در دام سوداگران ، راهی زندانهای جمهوری آذربایجان می شوند ، بنا بر این احتیاط لازم در این خصوص مورد انتظار است.

مشکلات حاصله برای اتباع ایرانی در سفر به جمهوری آذربایجان به موضوعاتی از قبیل کلاهبرداری در قالب سرمایه گذاری، اخذ اقامت، اعطای تابعیت، عدم افتتاح حساب بانکی منجر خواهد شد.

آدرس: خیابان عباس میرزا شریف زاده پلاک 269 (نزدیک مترو انشائات چیلر) شماره تماس: 4330311 ( 0099412) 4330263 ( 0099412) سایت: iranemb.bak@mfa.gov.ir